Een goed verhaal gaat over leven en dood

Pieter Kuijpers is bekend van films als Van God Los, TBS en Doodslag. Hij is regisseur, scriptschrijver maar nu voornamelijk nog producent. We spraken hem voor Nice People Talking onder andere over hoe hij in deze rollen geraakt is, het vertellen van heftige verhalen, zijn Limburgse roots en nieuwe productie The Spectacular. “Ik houd van extreme verhalen waarin mensen doodgaan,” zegt Pieter. “Een verhaal waar je als het ware heen en weer geslingerd wordt tussen geruststelling en verontrusting. Precies die dunne lijn vind ik spannend. Dat zit misschien ook in mijn karakter.”

Pieter Kuijpers
Nadat Pieter zijn studie Theater-, film en televisiewetenschap in Utrecht heeft afgerond, begint hij als scriptschrijver. “Die studie was eigenlijk een beetje vaag en ik dacht wel eens: ‘Wat kun je hier nu eigenlijk mee?’ Het eerste jaar nadat ik ben afgestudeerd, vormden ik samen met een paar vrienden een clubje. Het was aan het begin van de jaren ‘90 en er was weinig werk, dus dat deden we omdat we bang waren om in een zwart gat te vallen. We waren met z’n achten en noemden onszelf ‘Complot’, huurden een kantoorruimte en hebben een jaar lang allerlei ideeën voor films en televisieprogramma’s bedacht.”

“Vervolgens ging ieder zijn eigen weg vinden. Ik ben gaan schrijven. Het enige wat ik nodig had was een computer en verder kostte het me niets. Van daaruit ben ik bij productiemaatschappij IDTV terecht gekomen, waar ik een aantal jaar kon meeschrijven aan scenario’s. Tot ik meer interesse kreeg in regie. Om mezelf te bewijzen maakte ik mijn eerste korte film genaamd ‘Darkling’, die in 1995 uitkwam. Een Engelstalige film over een twaalfjarig meisje dat voor het eerst in haar leven een avond alleen thuis mag blijven. In de loop van de avond blijkt er nog iemand in het huis te zijn en gaat er van alles mis. Met die productie kon ik mezelf voor het eerst laten zien als regisseur. Daarna regisseerde ik voor de KRO verschillende jeugdprogramma’s en maakte mijn eerste dramaproductie voor ‘12 steden, 13 ongelukken’.”

In 2003 kwam Pieter’s eerste speelfilm ‘Van God Los’ uit. De film is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de Bende van Venlo, werd bekroond met een Gouden Film en drie Gouden Kalveren en werd later ook als serie uitgebracht. “‘Van God Los’ was iets nieuws, een nieuw genre,” verklaart Pieter over het succes van de film. “Het is een film over jonge mensen, gemaakt voor jonge mensen, een heftig verhaal en tegelijkertijd een stoere film. Het verhaal wordt verteld vanuit het personage Stan, door middel van flashbacks. Je ziet en hoort alleen wat voor hem belangrijk is, het is als het ware zijn waarheid en zijn verhaal. Die narrative point of view was nieuw in die tijd, en ik denk dat dat heeft bijgedragen aan het succes."

Na ‘Van God Los’ maakte Pieter nog verschillende films zoals TBS (2008), Doodslag (2012) en Riphagen (2016). “Er was een moment waarop ik dacht: ‘Ik heb geen zin meer om te moeten leuren om een film te mogen maken’, ik ga het zelf doen," zegt Pieter. "Toen ben ik samen met Sander van Meurs en Iris Otten ons productiehuis Pupkin gestart. Nu houd ik me voornamelijk bezig met het creatieve deel van produceren. Ik kan formats bedenken en vervolgens de juiste mensen bij elkaar zoeken. Dat vind ik het allerleukste aan mijn rol als producent, samen als team iets maken.”
Riphagen (2016)
“Ik houd van heftige en extreme verhalen en vind het prettig als er mensen doodgaan,” zegt Pieter. “Een goed verhaal gaat in mijn ogen over leven en dood, want als dat niet het geval is, dan vind ik mijn eigen leven interessanter. Ik wil een verhaal maken dat uitdagend is voor zowel de makers als voor het publiek. Het moet nieuw en anders zijn, op het scherps van de snede verteld worden en tegelijkertijd een groot publiek aanspreken.”

Pieter’s Limburgse roots komen vaak terug in zijn producties. “Ik raak geïnspireerd door de verhalen die ik in Limburg tegenkom. Limburg is een rijke en diverse provincie, die nog niet heel lang bij Nederland hoort, waardoor verhalen ook nog vrij recent zijn. Neem bijvoorbeeld ‘Van God Los’, geïnspireerd op een waargebeurd verhaal van de Bende van Venlo dat zich afspeelde tussen 1993 en 1994. Die film heb ik tien jaar na de realiteit kunnen maken. Daarnaast vind ik het belangrijk om verder te kijken dan de Randstad, want er gebeurt zoveel meer in Nederland. Qua criminaliteit en drugs is er veel over Limburg te vertellen, maar er zijn ook hele mooie verhalen. Een rode lijn in mijn producties is dat ze eigenlijk altijd gaan over extreme karakters en omstandigheden, wat maakt dat iets helemaal finaal misloopt. Ik vind het interessant om uit te zoeken waarom de gewone mens tot heftige en ongewone dingen in staat is. Ik wil laten zien waarom zoiets gebeurt, waardoor je als kijker bijna een soort geruststelling ervaart, maar er tegelijkertijd achter komt dat dit misschien dichter bij huis ligt dan je hoopte. Je wordt als het ware heen en weer geslingerd tussen geruststelling en verontrusting. Precies die dunne lijn vind ik spannend. Dat zit misschien ook in mijn karakter.”

Op zondag 26 september gaat de dramaserie The Spectacular van Willem Bosch en Pieter landelijk in première op het Nederlands Film Festival. “Het verhaal van The Spectacular ken ik uit mijn jeugd,” zegt Pieter. “Eind jaren ‘80 begin jaren ‘90 pleegde het Ierse Republikeinse Leger, bekend als de IRA, een aanslag in Roermond. Daar woonde mijn zus op dat moment en dat was heel heftig en onverwacht.” De IRA streefde een staat na zonder banden met het Verenigd Koninkrijk. Een sentiment dat volgens Pieter ook verplaatst kan worden naar Limburg. “Ik vergelijk het wel eens als Londen v.s. Belfast en Limburg v.s. Den Haag. In beide gevallen heerst het gevoel waar de ene partij komt vertellen wat de andere wel of niet mag. Daarnaast leefde in die tijd ook de strijd tussen katholicisme en protestantisme, wat ook kenmerkend is voor Limburg versus het Nederland boven de rivieren.”
Het verhaal kwam opnieuw naar boven toen Pieter via de krant De Limburger een boek las over de IRA-aanslagen. “De Limburger heeft een goede onderzoeksredactie en ieder half jaar brengen zij een non-fictie boek uit waar ze dieper ingaan op een bepaald onderwerp. In het boek over de IRA-aanslagen staat het vermoeden omschreven dat er ten tijde van de aanslagen een informant aanwezig was binnen de terroristencel. Een gegeven dat nieuw licht op de zaak wierp, want als dat het geval was, waarom wist de geheime dienst het maar deden zij niets? Willem en ik vonden dat een heel mooi vertrekpunt voor de serie en ik heb De Limburger daarom gevraagd of ik de filmrechten mocht kopen. Het verhaal in de serie is fictie, want daar nemen we het vermoeden uit het boek voor waar aan. We weten uit het echte verhaal dat er ook een vrouw aanwezig was binnen de terroristencel. Om het verhaal op een moderne manier te vertellen hebben we bewust gekozen voor een vrouw als hoofdpersoon. Een heel groot voordeel aan deze keuze was dat we met Hadewych Minis konden werken. Zij kwam, met haar Limburgse roots, helemaal tot haar recht in deze rol. Dat was fantastisch om te zien.”
Op de vraag waar Pieter het meest trots op is antwoordt hij: “Dat het is gelukt om in tijden van corona 'The Spectacular' te kunnen maken. Het team achter deze serie heeft zichzelf echt overtroffen. Het initiële plan was door heel Europa te gaan draaien, maar dat was door corona geen optie. We waren genoodzaakt door te gaan in Nederland en moesten de studio in. Alleen DOP Bert Pot is met zijn zoon naar alle landen gegaan om shots te draaien die we konden gebruiken, denk aan uitzichten, straattaferelen en huizen. Met de losse beelden van Bert hebben we bij De Lodge alles tot een geheel bij elkaar gebracht. Het toffe is dat je op deze manier veel meer in de klauwen hebt. Neem bijvoorbeeld Black Mountain in Belfast, die hebben we los gefotografeerd en gefilmd dus konden we op deze manier overal in het beeld neerleggen. Maar ook de decorbouwers konden los in de studio, waar we volledige controle hadden over de ontwerpen. Dat was een genot om te zien. De werkelijkheid hebben we echt kunnen manipuleren en naar onze eigen hand kunnen zetten. Een draaistijl die ik zonder corona nooit voor mogelijk had gezien. Het is iets wat ik ook zeker mee zal nemen naar andere producties.”

Een ander voorbeeld waarin Limburg naar boven komt is de samenwerking tussen Pieter en Toneelgroep Maastricht. “Servé Hermans en Michel Sluysmans ken ik al heel lang. In 2015 hebben zij de artistieke leiding overgenomen van Toneelgroep Maastricht. Omdat de theaters vanwege corona dicht waren, moesten zij op zoek naar alternatieve manieren van verhalen vertellen. Daar wilde ik graag in meedenken en een van die vormen is film geworden. Eerder heb ik in 2018 met de groep gewerkt aan de toneelthriller ‘Zwart Water’ en daarom besloten we opnieuw de handen ineen te slaan. Luuk van Bemmelen schreef het stuk ‘Lockdown’, welke we hebben verfilmd. De film is een komische thriller over het leven in quarantaine van Servé en Michel. Michel maakt zich zorgen om zijn gezondheid en het voortbestaan van het toneelgezelschap, en Servé is hard op zoek naar nieuwe manieren waarop de Toneelgroep zich kan redden. Hij bedenkt een videocall film die ze samen met hun vrouwen Lore Dijkman en Romy Roelofsen thuis van achter hun computer kunnen opnemen.”
Het samenbrengen van theater en film bracht Pieter ook een voordeel. “Voor mij als producent en maker is het heerlijk om met de acteurs van Toneelgroep Maastricht te werken. Het verschil met een filmproductie is dat we nu van acteurs konden eisen om veel met elkaar te repeteren, want dat is gangbaar in theater. We hadden slechts 12 tot 13 draaidagen, maar dat was voldoende omdat we twee weken lang heel goed en uitgebreid hebben kunnen repeteren.”

In 2018 wordt Pupkin onderdeel van De Tuvalu Media Group, opgericht in 2006 en onderdeel van het Franse mediabedrijf Newen. “We kunnen heel goed door een deur met de mensen van Tuvalu en kunnen veel van elkaar leren omdat we ieder een eigen specialisme hebben. Wij als dramaproducent en zij als televisieproducent hebben bijvoorbeeld voor ‘Het Verhaal van Nederland’ echt onze krachten kunnen bundelen. Omdat we nu in feite ook onderdeel zijn van het Franse Newen brengt dat ons ook in contact met andere te gekke bedrijven om mee samen te werken. Zo ontmoeten we elkaar regelmatig om ideeën uit te wisselen. Het is ook de ambitie van Pupkin om uiteindelijk steeds meer voor de grotere platforms te gaan werken, zoals HBO, Amazone, Disney+ en Netflix, want we geloven dat dit de nieuwe wereld is. Als je een nieuwe televisie koopt staat er zelfs een Netflix knop op je nieuwe afstandsbediening. Uiteraard blijven we heel graag werken voor Videoland en de NPO, maar de toekomst zit in de grote streamers en het is leuk om te proberen om daar tussen te komen. 'The Spectacular' bijvoorbeeld, hebben we samen met de NPO gemaakt, maar heeft nog alle potentie om ook de rest van de wereld te bereiken.”

Op de vraag wat Pieter heel graag nog eens zou willen maken zegt hij: “Ik vind het heel leuk om muziek te maken. Ik schrijf graag liedjes, maar dat mag geen naam hebben. Het is een hobby die ik erg leuk vind. Qua film en series zijn we met veel nieuwe dingen bezig. Het lijkt mij te gek om nog meer dingen te maken die internationaal meetellen. Het niveau wereldwijd is erg hoog en er worden waanzinnig veel dingen gemaakt, dus we zullen echt aan de bak moeten.”

Meer verhalen...

  • Pieter Kuijpers (2555)

    Een goed verhaal gaat over leven en dood Pieter Kuijpers is bekend van films als Van God Los, TBS en Doodslag. Hij is regisseur, scriptschrijver maar nu voornamelijk nog producent. We spraken hem...

  • André van Duren (2833)

    Gevaar en belang van details In Nice People Talking spreken we met makers van film en tv. Dit keer spraken we regisseur en scenarist André van Duren onder andere over ‘De Bende van Oss’ en ‘De...

  • Tijs van Marle (3179)

    Gevonden realisme: Het hoeft niet altijd te kloppen Veelschrijver Tijs van Marle, is onder meer bekend als scenarioschrijver van de razend populaire ‘Mees Kees’ en ‘Dummie de Mummie’ films, maar...

  • Jasper Quispel (3060)

    Een epische F16 serie We spraken editor Jasper Quispel voor ‘Nice People Talking’ over onder andere de unieke F16-serie Hoogvliegers, verschillende disciplines in bewegend beeld, het team achter...

  • Rogier Kramer (2991)

    Specifieke verhalen vertellen We spraken producent Rogier Kramer voor Nice People Talking. In 2015 studeerde hij af aan de Nederlandse Filmacademie waar hij tegenwoordig zelf gastlessen geeft aan de...

  • Matthijs Kieboom (3039)

    'Film geef ik een muzikale identiteit' Matthijs Kieboom is als componist een gevestigde naam in Nederland. Al op jonge leeftijd ontdekte hij zijn passie voor muziek en film, waardoor voor hem de...

  • Bert Pot (2000)

    De sfeer beïnvloeden door middel van licht Bert Pot begon zijn carrière in de fotografie en maakte daarna de overstap naar film. Inmiddels is hij de man achter de camera van vele films en tv-series, maar...

  • Rachel Stone (5116)

    Kleur is heel persoonlijk In Nice People Talking spreken we met mensen uit het vak over hun creatieve visie en manier van werken. Rachel Stone is colourist en verantwoordelijk voor het grading...

  • Marco Vermaas (2834)

    Geluid: een ‘onzichtbare kunst’ We spraken Marco Vermaas voor Nice People Talking. Als filmliefhebber wist Marco al vrij snel dat hij ook maker van film wilde worden. In 2020 won hij een Gouden Kalf...

  • Bobby Boermans (4547)

    Trip of a lifetime Bobby Boermans is regisseur van videoclips, commercials, films en series als Mocro Maffia, Nieuwe Buren en Hoogvliegers. We spraken hem voor Nice People Talking. De bottomline van...