Bobby Boermans is regisseur van videoclips, commercials, films en series als Mocro Maffia, Nieuwe Buren en Hoogvliegers. We spraken hem voor Nice People Talking. De bottomline van zijn carrière omschrijft hij zelf als: “Dingen maken waar uitdaging in zit of die nog nooit gedaan zijn. Liever op je bek gaan dan iets doen wat al tienduizend keer gedaan is.”
Vanaf de middelbare school was Bobby al geïnteresseerd in film. “In de eerste klas dacht ik: ‘Wat Spielberg doet is wel heel tof’. Ik zat op een kunstzinnige creatieve middelbare school en audiovisueel was daar onderdeel van het wekelijkse lespakket. Iedere week moesten we daarvoor een kort filmpje maken, wat ik heel leuk vond. Ik gaf bijvoorbeeld aan waar mensen moesten gaan staan en wat ze moesten doen. Eigenlijk zou je terugkijkend op die tijd kunnen zeggen dat ik toen al regisseerde, maar ik denk niet dat ik op die leeftijd al wist wat een regisseur precies was.”
Later kreeg Bobby op school ook de mogelijkheid om te leren monteren in programma’s als Adobe Premiere en After Effects. “Eigenlijk ben ik er gaandeweg een beetje ingerold voor mijn 18e. Het ging vrij onbewust ook al moet ik wel zeggen dat mijn ouders ook binnen de industrie werkten, maar dat was gewoon hun werk en niets bijzonders.”
“Na de mavo wilde ik naar de Filmacademie, ook al had ik daar helemaal niet de juiste vooropleiding voor. Ik wist zeker dat ik voor de richting regie niet aangenomen zou worden, daar moet je wel aardig wat ervaring voor hebben. Aangezien ik wel een aardig portfolio had opgebouwd met amateur filmpjes die ik had gemonteerd besloot ik me voor de studierichting montage aan te melden. Vanwege onvoldoende vooropleiding moest ik toen een bijspijkercursus in de zomer doen om vakken als natuurkunde en scheikunde in te halen. Tegen het einde van de zomer had ik mijn eindgesprek met DOP en camera docent Dirk Teenstra. Ik wist dat mijn kennis van de bijspijkercursus niet voldoende zou zijn dus dacht ik: het enige wat ik wél kan doen is gewoon alleen maar over films blijven praten. Voor we het wisten was het laat op de avond en bleek dat ik was aangenomen.”
Toen Bobby in het laatste jaar van de Filmacademie zat wilde hij eigenlijk teruggeplaatst worden naar het tweede jaar om op deze manier alsnog in te kunnen stromen in de opleiding regie. Toen dat niet mocht meldde hij zich aan bij de American Film Institute in Hollywood, Amerika. “Dat is echt een totaal ander soort school waar je dan terecht komt. Daar krijg je les van echt de groten der aarden zoals een Christopher Nolan en George Lucas. Je leert daarnaast veel meer werken binnen het Amerikaanse studio-systeem met film unions, permits, werktijden en de mogelijkheden met backlots en prophuizen.” Backlots zijn gebieden achter of naast een filmstudio waar tijdelijke exterieur sets worden opgebouwd om zo buitenscènes op een gecontroleerde plek op te kunnen nemen. “De kern van leren over film is in Amerika natuurlijk hetzelfde als in Nederland, maar je zou wel kunnen zeggen dat het daar een stuk professioneler geregeld is omdat ze meer ervaring hebben. Zoals die backlots, dan kun je kiezen of je die dag in Rome wilt draaien of in een Amerikaanse straat. Die sets staan daar allemaal opgebouwd en kun je op deze manier makkelijker controleren. Of bijvoorbeeld het gebruik van props (rekwisieten), er bestaan daar prophuizen waar je als het ware door een soort Bijenkorf loopt om je spullen uit te zoeken. Daarnaast wordt de internationale filmwereld natuurlijk ook wel veel vanuit Hollywood gecoördineerd. Ik vond het ontzettend leerzaam en heb daar veel kilometers kunnen maken als opnameleider.”
Zou je dan niet weer eens terug willen gaan? “Natuurlijk, ik zou heel graag een keer een grote productie willen draaien daar. Alhoewel je op latere leeftijd ook beseft dat we het hier in Nederland heel goed voor de bakker hebben. In Amerika is het echt jaren leuren voor geld. Hier kun je met een goed idee een subsidieaanvraag doen en vaak snel aan de gang. Aan de andere kant, zijn de budgetten hier wel weer een ding. Die staan totaal niet in verhouding met Amerikaanse filmproducties waar je soms praat over tientallen tot honderden miljoenen.”
Op het moment is Bobby aan het draaien voor Mocro Maffia seizoen 3 mét social distancing manager op de set. “Het is goed te doen. Het draaien zelf gaat behoorlijk goed en snel. Het nieuwe werkproces vind ik niet zozeer lastig, maar meer dat mensen niet je volledige gezicht kunnen zien door het dragen van een mondkapje. Men mist daardoor de expressie in je gezicht. Een acteur kan dan misschien iets bloedserieus interpreteren terwijl ik het met een grote glimlach bedoel.”
Mocro Maffia is een Nederlandse misdaadserie over de onderwereld in Amsterdam. De serie is bedacht en ontwikkeld door Achmed Akkabi en Thijs Römer en wordt exclusief gemaakt voor Videoland. “Met een streamingdienst als Videoland heb je veel meer mogelijkheden, omdat je niet vastzit aan tijdslots of bijvoorbeeld een achterban van een omroep of NICAM regels. Mijn insteek voor Mocro Maffia was vanaf het begin dat het geweld, de seks en het taalgebruik heel hard moesten worden. Eigenlijk wilde ik alles wat in het script stond 1 op 1 in de serie hebben.”
Dat het verhaal aan zou slaan bij de doelgroep had Bobby wel verwacht maar dat de serie zo’n grote culturele en maatschappelijke impact zou hebben is boven verwachting. “Ik denk dat het succes zit in dat we aan de ene kant geen verhalende en visuele concessies doen aan de inhoud en aan de andere kant het verhaal wel heel commercieel weten te vertellen. De manier hoe we alles namelijk hebben vormgegeven, zoals de cameravoering en belichting, is bewust gemaakt voor een commercieel hedendaags jonger publiek. De keerzijde van het succes is dat ook iedereen er een mening over heeft. Je gaat als regisseur wel aan de schandpaal als er een bepaald personage dood gaat bijvoorbeeld.”
“Met het draaien van Mocro Maffia is het heel raar, want soms haalt de realiteit je in. Iedere keer als je denkt dat het niet gekker kan, komt er nog een schepje bovenop in het nieuws. Ik probeer me daar als regisseur wel duidelijk voor af te sluiten en te focussen op de inhoud van de serie. Achmed en de schrijvers creëren namelijk hun eigen universum dat geïnspireerd is op de Nederlandse onderwereld maar het is geen 1 op 1 feitelijke vertaling. Het is een soort creatieve invalshoek van waaruit het verhaal is geschreven. Als regisseur doe ik mijn research over die wereld en wat er in gebeurt, maar daarna wil ik het op mijn eigen manier in beeld brengen. Je kunt de serie ook niet 1 op 1 met de realiteit spiegelen want dan beland je in een feitenrelaas. Daarbij is het ook heel gevoelig voor de gemeenschap. Er zijn mensen die kinderen hebben verloren, families die geschaad zijn. Daar moet je absoluut rekening mee houden.”
Minder gewelddadig dan Mocro Maffia maar wel net zo’n hitserie is Nieuwe Buren. Welke ook te zien is op Videoland. “Nieuwe Buren is een soort onderhuidse thriller die heel langzaam wordt opgebouwd. Het is drama gemixt met thriller gemixt met seks en rode oortjes. Die combinatie maak het heel interessant om te regisseren en daardoor blijft het publiek kijken denk ik. Het is echt een soort gluren bij de buren met veel list en bedrog en dat maakt het heel leuk om die scènes te doen. Het is een hybride serie. De serie kent ook veel goede acteurs zoals een Daan Schuurmans, Bracha van Doesburgh, Thijs Römer en Anna Drijver, daar kijken mensen natuurlijk ook voor. Daarbij vond ik het ook heel leuk om met echte acteurskoppels te werken. Het is een hechte ploeg en het is heel leerzaam om de show al zo lang te moeten runnen met elkaar.”
Vier jaar geleden werd Bobby benaderd voor de serie Hoogvliegers. “Ik weet het nog goed, ik stond bij een tankstation en werd gebeld door de producent dat hij een serie over straaljager piloten wilde maken. Ik zei direct: ‘JA’, maar weet ook dat ik toen dacht: good luck om die serie ooit daadwerkelijk te kunnen maken, wie gaat dat in godsnaam ooit lukken in Nederland. We hebben toen twee jaar lang hard doorgewerkt om het van de grond te krijgen en de samenwerking met de Koninklijke Luchtmacht werd ook steeds serieuzer. Op een gegeven moment vroeg de luchtmacht aan mij wat ik precies nodig had. Ik noemde een lijstje op van twee F16’s, twee chinook helikopters, twee Apache gevechtshelikopters, twee trainingstoestellen, één vrachtvliegtuig en een flink aantal manschappen. Dat werd allemaal opgeschreven en het antwoord dat ik vervolgens kreeg, was dat dat waarschijnlijk wel zou kunnen gaan lukken. Vanaf dat moment drong het steeds meer tot me door dat we deze serie misschien wel eens echt zouden kunnen gaan maken.”
"Twee F16’s, twee chinook helikopters, twee Apache gevechtshelikopters, twee trainingstoestellen, één vrachtvliegtuig en een flink aantal manschappen"
Hoogvliegers was meteen ook een uitdaging voor Bobby. “Ik had nog nooit eerder lange spel scènes in de lucht gedraaid en moest nu acteurs in de lucht en vijf vliegtuigen tegelijk regisseren. Dat was natuurlijk ontzettend gaaf. We zijn door de bergen gevlogen en hebben topspeed raket achtervolgingen gefilmd. Ikzelf trok het overigens erg slecht in de lucht en lag vrij snel kotsend achterin, maar daar hadden de cameraman en straaljagerpiloten gelukkig weinig last van. Het leek net alsof je nog eens twee extra films aan het opnemen was tijdens die scènes in de lucht. Bij een acteur kun je namelijk zeggen: ‘Doe even drie stappen terug en doe het dan nog een keer’, maar dat kan niet met een F16, want dan ben je hemelsbreed 3 kilometer verder en is je achtergrond alweer veranderd. Daarnaast zit je ook met acteurs in de lucht en moet je drama scènes regisseren. Dat is heel wat anders dan een commercial of videoclip waarbij je veel kan cheaten. Tijdens de decoupage probeer je het verhaal over te brengen en bouw je shots en scènes waarin mensen dingen moeten spelen en het plot moeten uitbeelden. Omdat je in series met conflict en drama te maken hebt moet je daarin een bepaalde structuur houden. Je kan geen snelle afslag nemen naar een ander shot, je moet het echt gedisciplineerd shot voor shot op basis van verhaal en je personages uitwerken. In de montage (samen met Jasper Quispel en Bas Icke) hebben we alle scènes van alle afleveringen uitgeprint en deze op een magneetbord achter elkaar gehangen om zo te kunnen zien of de volgorde klopte. En als dat niet goed voelde gingen we schuiven. Op deze manier hadden we visueel direct voor ogen wat de volgorde van een aflevering moest zijn en de bogen over de verschillende afleveringen. Maar ook wat we later in het grading proces hebben gedaan was super belangrijk. We hebben veel dingen uitgeprobeerd en zijn vaak heen en weer gegaan in scènes en afleveringen of bepaalde kleuren en flashbacks werkte.”
Hoogvliegers is naast Nederland ook gedraaid in onder andere Texas, Arizona, Marokko en Jordanië. “We hebben in Amerika lang op militaire basissen gezeten en zijn in Jordanië echt in oorlogsgebied geweest. Dat was mogelijk door samenwerkingen met de United States Armed Forces, United States Air Force, het Ministerie van Defensie en de Nederlandse Luchtmacht. Het onderhouden van die samenwerkingen brengt natuurlijk ook veel politiek en lobbywerk met zich mee. Er zaten ook restricties aan wat je kon laten zien. In Jordanië konden we bijvoorbeeld niet alles laten zien omdat we in actief oorlogsgebied waren. Er keek daarom continu iemand over mijn schouder mee met wat er wel en niet in beeld gebracht mocht worden. Je hebt te maken met veiligheidsissues, geheime wapens die onder vliegtuigen hangen en de beveiligde systemen waar alles op draait. De manier waarop je bijvoorbeeld een cockpit in beeld brengt heeft grote gevolgen op alle niveaus ten aanzien van veiligheid, soms letterlijk tot aan het Pentagon aan toe. Laat ik het zo zeggen het was echt de trip of a lifetime.”
“Ik vind het leuk om te innoveren en dingen te proberen die nog niet gedaan zijn. Of dat nu iets keihards neerzetten voor Mocro Maffia is of de gigantische uitdaging om straaljagers te regisseren voor Hoogvliegers. De bottomline van mijn carrière is denk ik dat ik graag dingen doe die nog nooit gedaan zijn. Liever op je bek gaan dan dat je iets doet wat al tienduizend keer gedaan is. Niet alles gaat zoals je had gehoopt natuurlijk, maar je kunt beter een risico nemen en af en toe zit er dan iets tussen wat lukt.”