Voor het maken van een film of serie heb je mensen nodig uit veel verschillende disciplines. “Vaak hebben mensen buiten de film geen weet van hoeveel mensen er eigenlijk aan een productie werken”, geeft Jonna aan. “Die afwisseling van disciplines in het hele pre- en postproductie traject vind ik heel leuk. Het is echt learning on the job. Je kunt er voor studeren maar zelfs dan kom je voor verrassingen te staan. Iedere productie is anders, je gaat eigenlijk gewoon rennen en stopt pas wanneer het klaar is.”

“Wat ik zo leuk vind aan postproductie is dat alles in dat traject samenkomt", vult Jo-Anneke aan. "Nadat je een film of serie hebt gedraaid, moeten er echt nog wat stappen gezet worden. Je kunt een heel goed script hebben met een goede producent en regisseur, een top cast en productie-design waar alles klopt, maar wanneer alles is gefilmd, heb je nog geen film. De slag die een editor maakt bijvoorbeeld, de kleurcorrectie van het beeld, de geluidsmontage en visual effects maken uiteindelijk pas de film. Ik vind het altijd weer bijzonder wanneer ik bij de DCP test zit en word verrast door het eindresultaat.”

Producent Johan Nijenhuis staat bekend om zijn publieksfilms waar grote groepen mensen naar toe gaan. Hoe ziet die formule er achter de schermen uit? “Johan heeft een groep mensen waar hij graag mee werkt”, geeft Jo-Anneke aan. “Dat zorgt ervoor dat het in postproductie vaak wel gemakkelijker gaat. Je bent op een bepaalde manier op elkaar ingespeeld en iedereen weet wat Johan graag wil maken. Het is heel belangrijk dat je daardoor niet vanuit aannames gaat werken, maar het communiceert wel makkelijk met mensen waar je eerder mee hebt gewerkt. Johan werkt samen met mensen van wie hij weet dat hij er iets aan heeft en daar vertrouwt hij ook op. Als er iemand naast hem staat met sterke creatieve ideeën die nieuwe inzichten kan geven, dan stimuleert dat om elkaar beter te maken.”

En wat als je er in het posttraject pas achter komt dat er toch nog iets mist? “Het kan inderdaad dat in de montage blijkt dat het verhaal niet sterk genoeg overkomt”, zegt Jo-Anneke. “Het is dan zaak om tot een creatieve oplossing te komen. Er kan besloten worden om een re-shoot te plannen en opnieuw scenes bij te draaien. Belangrijk is dan wel dat die re-shoot hetzelfde niveau als de rest van het materiaal haalt.” “Films staan vaak meer vast”, zegt Jonna. “Je hebt daardoor soms met een film iets langer de tijd om tot een oplossing te komen. De turnover tijd kan voor een serie namelijk veel korter zijn, bijvoorbeeld als de eerste afleveringen al worden uitgezonden terwijl je nog aan het draaien bent, en dan moet je sneller schakelen. Binnen postproductie is de absolute deadline een première of uitzenddatum en dan moet de film of serie ook echt klaar zijn.” “Je weet natuurlijk wel wanneer je draaiperiode en postproductie gepland staat”, vult Jo-Anneke aan. “Maar daarbinnen kan nog heel veel veranderen. Misschien heb je meer tijd nodig dan gedacht in de montage of de grading. Je gaat inderdaad door tot het uiterste, tot de uitzenddatum of tot de première gepland staat. Soms is dat wel frustrerend maar je kunt hierdoor wel nog tot op het laatste moment verbeteringen doorzetten. Ook als je al maanden lang in de post hebt gezeten, maar tijdens de DCP check blijkt dat 1 shot nooit is opgemerkt dan kun je dat aanpassen. Trouwens, zelfs 10 maanden na een bioscooprelease kan je oog ineens op iets vallen wat je nooit eerder hebt gezien. Ik moest laatst een fragment snijden uit ‘De Beentjes van Sint-Hildegard’ en dacht: ‘Wat zie ik daar nou?’ Er staat daar nog iemand in het shot die een deur opentrekt. We zijn er zo lang mee bezig geweest maar toch heeft niemand dat opgemerkt. Of inmiddels wel, en staat het al als goof op IMDB. Ach ja, alle publiciteit is goede publiciteit.” “Een beetje vergelijkbaar met dat de Stormtrooper tegen de deur aan loopt in ‘Star Wars IV’” lacht Jonna.

“Daarnaast wordt er ook rekening gehouden met het publiek dat naar verwachting de film zal gaan bekijken”, zegt Jonna. “Tijdens het hele proces wordt er vaak geroepen dat ‘we de mening van de gemiddelde bioscoopbezoeker willen’. We doen daarom vaak een testscreening; dan laten we een vroege versie zien aan een publiek om te kijken of de film werkt zoals we het bedacht hebben. Als maker zit je er namelijk middenin, maar komt alles ook samen voor de kijker? Soms worden er echt dingen omgegooid naar aanleiding van zo’n testscreening (RAS screening) en dan zit je ook al verder in het posttraject. Ik denk dat luisteren naar je publiek de kracht is van het maken van een publieksfilm. Het is belangrijk dat je rekening houdt met de doelgroep die je aan wilt spreken. Voor ‘De beentjes van Sint-Hildegard’ hebben we bijvoorbeeld mensen van 50+ jaar gevraagd om naar een film te komen kijken. Daarbij hebben we niet vermeld dat het om een film van Herman Finkers of Johan Nijenhuis ging om op deze manier geen verwachtingen te scheppen.”

Inmiddels heeft ‘De beentjes van Sint-Hildegard’ 700.000 bezoekers aangetrokken. “De Beentjes vond ik heel bijzonder”, zegt Jo-Anneke. “Het is een heel ander soort film vergeleken met onze ‘standaard’ films. En heel bijzonder is dat ondanks corona De Beentjes nu nog steeds te zien is in bepaalde bioscopen. Het is wel heel leuk dat mensen die nog steeds kunnen bekijken.”

‘De piraten van hiernaast’ was voor Jonna een uitdaging maar tegelijkertijd ook een favoriet. De film van Pim van Hoeve kreeg de eerste Nederlandse coronapremière waar - op dat moment - 100 mensen aanwezig mochten zijn. “Ik heb van begin tot eind aan de film gewerkt. Ik heb vroege versies van het script mogen lezen en daarbij kon ik meedenken over de planning en productionele haalbaarheid. Ik heb ook deels de productie gedaan en het hele posttraject. Het is een heel creatief project geweest. Het verhaal gaat over een piratenfamilie die in een klein Nederlands dorpje terecht komt. Het is een hele rijke film, toegankelijk voor jong en oud en avontuurlijk met zwaardgevechten bijvoorbeeld. De film bestaat uit ongelooflijk veel visual effects (VFX) en daarnaast was ook production design heel indrukwekkend. Er is bijvoorbeeld een 10 meter hoog piratenschip gebouwd midden in een wijk in Amsterdam Noord. VFX heeft iets heel ontastbaars vind ik, omdat je er pas een duidelijk beeld bij krijgt wanneer het gemaakt is. Maar het maken kost ook veel tijd. Eerst moet de montage helemaal kloppen, dan wordt er een ruwe 3D animatie gemaakt op basis van die montage. Je ziet pas of de animatie werkt nadat die gerenderd is en in de montage is gelegd. En dat is eigenlijk nog maar de eerste stap. Mijn rol als coördinator is eigenlijk om alle wensen en mensen samen te brengen binnen de tijd en de mogelijkheden, en dat was super leuk om te doen voor 'De piraten van hiernaast'.”

“Mijn kinderen geloven helemaal in de magische wereld van de film”, zegt Jo-Anneke. “Er is bijvoorbeeld een haai die Roy heet, die helemaal gebouwd is in VFX. Er zijn eindeloze discussies gevoerd over die haai, het moest realistisch zijn maar niet té spannend omdat de film 6+ is. Er is in detail over nagedacht of Roy op de haai van ‘Jaws’ kon lijken, en of er bloed aan zijn tanden kon zitten. Ik heb mijn kinderen meegenomen naar de set. Toen ze de film uiteindelijk zagen konden ze dat ook echt aan elkaar koppelen. Ze vonden het prachtig, die haai is levensecht voor ze, ook al hebben ze die niet op de set gezien.”

Voor Jo-Anneke was ‘Als de dijken breken’ een bijzondere serie, ook wat visual effects betreft. “Daar vertelden we het verhaal van een dijkdoorbraak, en die wilden we ook laten zien. Dat hebben we aan de hand van stock beeld, VFX en eigen materiaal gecreëerd. Zoals Jonna al aangeeft blijkt uiteindelijk in de montage pas of iets werkt of niet. Eigenlijk zit je in een continu proces van wat willen we vertellen, hoe laten we het zien, en werkt het plan dat we hebben bedacht? Daar is echt tot aan de uitzenddeadline aan gewerkt. Het is ook wel fijn dat je dan een deadline hebt anders kun je eindeloos perfectioneren. En onder druk presteren mensen toch het beste.”

Als staartje van de postproductie heeft Jo-Anneke ook te maken met buitenlandse festivals en sales van speelfilms en televisieseries. “We werken met sales agenten voor onze films en series. Eigenlijk ben ik continu met hen in contact. Als een van onze producties naar het buitenland gaat is het bijvoorbeeld belangrijk om rekening te houden met muziekrechten. Alle muziek moet worden gecleared voor een bepaalde regio en dat coördineren we zelf. Daarnaast zijn ook de filmfestivals belangrijk, ook al ligt dat nu een beetje op z’n gat door corona. Op deze manier proberen we onze producties ook internationaal onder de aandacht te brengen. ‘De piraten van hiernaast’ heeft in Duitsland onlangs de Childrens Jury Award gewonnen op het Schlingel Film Festival en gaat waarschijnlijk ook nog naar Scandinavië en Oost Europa. De film is in Nederland inmiddels on demand te kijken, en heeft inmiddels al meer dan 200.000 bezoekers in de bioscopen ontvangen.”

Eigenlijk stonden er vanuit Johan Nijenhuis & Co drie films gepland voor 2020. “Uiteindelijk hebben we door Covid-19 één film moeten uitstellen, de andere twee zijn gelukkig gedraaid”, zegt Jo-Anneke. “Ik ben opgelucht dat de draaiperiodes nu afgerond zijn. Als je daar vertraging oploopt dan merk je dat in het hele verdere proces. In het posttraject is het allemaal ook wat werkbaarder.” “Tijdens de postproductie kun je gemakkelijker apart van elkaar werken en zijn de regels beter na te leven”, vult Jonna aan.

Zwanger & Co is één van die twee films welke nu in postproductie is. “Het is wel spannend hoe de bioscoopbranche zich ontwikkelt maar vooralsnog staat de film gepland voor release in najaar 2021”, zegt Jo-Anneke.

12 november 2020 is de laatste werkdag van Jonna bij Nijenhuis & Co en JOCO Media geweest.